Ziekten en gebreken bij meloenen
Meloenen van goede kwaliteit dragen geen ziektes en hebben geen gebreken. Consumenten willen geen fruit kopen met een rotte of beschadigde schil. Ook fruit dat er aan de buitenkant goed uit ziet, maar interne vruchtvleesbruining heeft, zal niet voor tevreden klanten zorgen. Er zijn veel verschillende ziekten en aandoeningen, die niet altijd makkelijk zijn te herkennen. Een goede diagnose van de gezondheid van de meloen is belangrijk. Door het herkennen van de symptomen van een ziekte of aandoeningen kan je het linken aan de oorzaak. Als je de oorzaak weet, weet je welke maatregelen je kan nemen om deze ziekte of aandoening in de toekomst te voorkomen.
Beheersen van ziekten en gebreken
Het identificeren van ziekten en gebreken bij meloenen vindt meestal plaats door voorzichtig naar de symptomen te kijken. Sommige symptomen zijn zichtbaar vanaf de buitenkant, terwijl andere alleen intern gevonden kunnen worden door de meloen open te snijden. Het is belangrijk om de kwaliteitsproblemen zo vroeg mogelijk in beeld te kregen om verder voorkomen te beperken. Retailers kunnen profiteren van kennis over de aandoeningen die ze tegen komen. Voor hen is het belangrijk om te weten of de oorzaak eerder in de keten ligt, of dat het door hun eigen handelen komt. Veel voorkomende oorzaken voor verslechteren van meloenen zijn beurse plekken, schimmels en rot.
Veel voorkomende ziekten en gebreken
-
Meloen met een beurse plek. Foto van WUR Beurse plekken en schade
Het ruw omgaan met meloenen kan makkelijk leiden tot schade aan de schil van de meloen, overal in de versketen. Zo kunnen de effecten van bijvoorbeeld onvoorzichtig oogsten zichtbaar worden als beurse plekken en schade later in de keten. Beurse plekken kunnen ook komen door het te dicht op elkaar verpakken, omdat dit voor druk op de meloenen zorgt. Beurse plekken zijn meestal zacht met verkleuring van het onderliggende vruchtvlees. Deze mechanische schade maken niet alleen het fruit onaantrekkelijk, maar kunnen vaak ook leiden tot bijkomende rotontwikkeling. -
Ingezonken plekken op de schil, mogelijk veroorzaakt door wrijving of schade. Foto van WUR Ingezonken plekken
Meloenen kunnen licht ingezonken plekken op de schil hebben die zich na de oogst ontwikkeld hebben. Deze plekken zijn meestal verkleurd (donker) en liggen dieper in de schil. De plekken en het onderliggende vruchtvlees zijn meestal stevig. In erge gevallen zijn de ingezonken plekken bedekt met schimmel en kan het zich ontwikkelen als bederf. De ingezonken plekken kunnen een gevolg zijn van wrijving of andere schade. Wees dus in elk stadium van de leveringsketen voorzichtig met meloenen. -
Te lage temperaturen kunnen bij te lange blootstelling zorgen voor koudeschade in meloenen. Afbeelding van triart / Shutterstock.com Koudeschade
Meloenen zijn gevoelig voor te lage temperaturen. Symptomen van koudeschade zijn kuilen, ingezonken plekken op de schil, schilverkleuring, vocht in het vruchtvlees, een vreemde smaak en een hogere vatbaarheid voor bederf. Deze aandoening wordt veroorzaakt door meerdere dagen van opslag bij een te lage temperatuur en is sterk afhankelijk van het ras meloenen. Schade is verder afhankelijk van de duur en diepte van de temperatuur. Hoe langer de periode op de te lage temperatuur, en hoe lager de temperatuur was, hoe meer schade er plaats vindt. Symptomen verschijnen vooral nadat de meloenen weer naar een hogere temperatuur gaan. -
Overrijpe meloenen. Foto van WUR Veroudering en overrijpheid
Overrijp fruit kan gemakkelijk verslechteren, het is een consequentie van veroudering. Oppervlakte-afbraak, zacht worden en vreemde smaken zijn deel van deze verslechtering. Dit laatste stadium van het fruit wordt veroudering genoemd. Veroudering wordt versterkt door hogere temperaturen. De meloenen met verouderingssymptomen zijn mogelijk onder slechte omstandigheden opgeslagen, zoals te hoge temperatuur of mogelijk voor te lang. -
Meloen met ernstige symptomen van uitdroging. Foto van WUR Uitdroging
Meloenen hebben een hoog watergehalte (90-95%). Een deel van dit water gaat verloren door transpiratie, maar meestal is het vochtverlies van watermeloenen laag en niet belangrijk voor de kwaliteit. Echter kan het vochtverlies door een gat of beschadigde schil aanzienlijk zijn. Enige rimpeling van de schil kan dan optreden. Uitdroging kan ook leiden tot een verlies in glans. Het risico op rimpeling neemt toe met lage relatieve luchtvochtigheid, hogere temperaturen, langere opslagtijd en schade aan de schil. -
Schimmel op een meloen. Foto van WUR Schimmels
Lange periodes van hoge luchtvochtigheid of condensatie kan de groei van steelschimmels en oppervlakteschimmels stimuleren. Deze schimmels kunnen van een minder erg type zijn en na, bijvoorbeeld, het openen van de (folie-)verpakking verdwijnen door blootstelling aan de droge buitenlucht. Het zorgt dus niet per definitie voor afbraak van het vruchtvlees. Als de schimmel wel zorgt voor aantasting van het vruchtvlees, heeft dit uiteraard grote gevolgen voor de verkoopbaarheid van de meloen. -
Meloen met rot bij de steelaanzet. Foto van WUR Rot
Verschillende soorten pathologische ziekten kunnen voorkomen, zoals Alternaria, Cladosporium, Geotrichum en Rhizophus. Die laatste uit zich in wonden en beurse plekken op de meloen. Bacteriële rot kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld infectie door Erwinia-soorten, die toegang krijgen door insectwonden en andere schilschade. Naast de schade, wordt rot vaak ook gekoppeld aan veroudering. De ontwikkeling van rot na de oogst kan vaak in bedwang geworden houden door snel te koelen en het voorkomen van beurse plekken en andere schade.