Ziekten en gebreken bij blauwe bessen
Consumenten kopen graag gezonde vruchten, dat wil zeggen vruchten vrij van ziekten en gebreken. Blauwe bessen moeten er niet alleen aantrekkelijk uitzien aan de buitenkant, maar ze moeten ook vers zijn aan de binnenkant. Er zijn tientallen verschillende ziekten en gebreken bij blauwe bessen, die niet altijd gemakkelijk te herkennen zijn. Een goede diagnose is belangrijk. Door de symptomen van een ziekte of gebrek te herkennen, kan het gekoppeld worden aan de oorzaak. Daarna kunnen maatregelen genomen worden om te voorkomen dat de ziekte of het gebrek vaker zal optreden.
Diagnose in de keten
Veel voorkomende ziekten en gebreken
-
Verrimpeling
Blauwe bessen hebben een dunne en zachte schil, die ze vatbaar maakt voor waterverlies en daarmee voor verrimpeling. Een relatieve luchtvochtigheid tussen 90 en 95% tijdens de opslag kan waterverlies minimaliseren. Waterverlies is een belangrijke oorzaak van het verlies van stevigheid tijdens opslag, naast de celwand-afbraakprocessen. Blauwe bessen kunnen het best koel bewaard worden bij hoge luchtvochtigheid. Ze kunnen ook onder CA-condities (controlled atmosphere) worden opgeslagen om hun houdbaarheid te verlengen.
Verrimpeling kan ook voorkomen bij blauwe bessen die lijden aan "mummy berry" (Monilia-rot), veroorzaakt door schimmels tijdens de groei van het fruit. Deze bessen moeten bij de oogst uit de batch worden gehaald. Deze verrimpeling heeft niets te maken met waterverlies vanwege te lage luchtvochtigheid.
-
Kneuzingen
Een belangrijke oorzaak van kneuzingen is het mechanische oogsten van blauwe bessen. Mechanisch oogsten is gebruikelijk aan het eind van het seizoen als de prijzen voor blauwe bessen dalen en blauwe bessen met name voor de voedselverwerkende industrie worden bestemd. Aangezien secundaire ziekten kunnen ontwikkelen op kneuzingen, moeten gekneusde blauwe bessen uit de na-oogst keten verwijderd worden. -
Meligheid
Meligheid of melige blauwe bessen zijn weliswaar eetbaar, maar ze worden niet erg gewaardeerd door de consument. De bes is niet sappig, maar melig of korrelig van textuur. Oorzaken kunnen variëren, zijn soms rasafhankelijk, soms afhankelijk van teeltcondities of rijpheid. Meligheid kan niet hersteld worden door naoogst maatregelen. -
Schimmels
Een van de meest voorkomende schimmels op blauwe bessen is Botrytis of grauwe schimmel. Het mycelium is grijs en pluizig. Door in de teeltfase goed te handelen, kan Botrytis sterk gereduceerd worden. Botrytis kan latent aanwezig zijn totdat het fruit zachter wordt of tot het in het fruit kan doordringen via schades zoals beurse plekken. Ook al stopt Botrytis niet met groeien bij koudere temperaturen, het wordt wel serieus afgeremd en daarmee wordt de houdbaarheid van de blauwe bes sterk verlengd. -
Antracnose rot
Blauwe bessen geïnfecteerd met schimmels die antracnose veroorzaken kunnen herkend worden door dieper gelegen bruine plekken of door de groei van een oranje mycelium. De optimale temperatuur voor antracnose-ontwikkeling is 20-27 °C. Als de koudeketen ononderbroken blijft, zijn de kansen op antracnose-ontwikkeling erg klein, aangezien de schimmels die het veroorzaken relatief inactief zijn onder de 15 °C. Geïnfecteerde bessen moeten uit de versketen worden gehaald. -
CA-gerelateerde gebreken
Blauwe bessen kunnen opgeslagen worden onder CA-condities om hun houdbaarheid tijdens transport te verlengen. Normaal gesproken wordt 10% CO2 en 11% O2 aangehouden. Merk op dat de optimale instellingen afhangen van factoren zoals opslagtemperatuur, blauwe bessensoort en teeltlocatie. Afwijkingen van de aanbevolen waarden kunnen leiden tot een nare smaak en bruinverkleuring.