Ziekten en gebreken bij bananen
Een goede kwaliteit bananen is vrij van ziekten en gebreken. Klanten willen geen fruit kopen dat rot is of beschadigd is. Bovendien zal fruit dat er van buiten prachtig uitziet, maar van binnen bruin is niet tot tevreden klanten leiden. Er zijn veel verschillende ziekten en gebreken die niet altijd gemakkelijk te herkennen zijn. Een nauwkeurige beoordeling van de gezondheid van het fruit is daarom belangrijk. Door de symptomen van een ziekte of gebrek te herkennen, kan het gekoppeld worden aan de oorzaak. Als je de oorzaak kent, weet je ook welke maatregelen genomen kunnen worden om deze ziekte of dit gebrek te voorkomen in de toekomst.
Herkennen van ziekten en gebreken
Veel voorkomende ziekten en gebreken
-
Koudeschade
Koudeschade kan voorkomen bij zowel groene en rijpe vruchten als ze aan lage temperaturen worden blootgesteld, grofweg onder de 13 °C. De schil van groene bananen kan aan de binnenkant verkleuren. Door de bananen te schillen kan deze onderschilschade zichtbaar worden als bruine en zwarte strepen. Het leidt in latere rijpingsstadia tot een dof grijs uiterlijk. Symptomen komen met name te voorschijn als de bananen naar hogere temperaturen worden overgebracht. Vruchten kunnen dan zelfs zwart worden, een rare smaak krijgen en zijn extra gevoelig voor schade door naoogst handelingen. -
Uitdroging
Uitdroging van groene bananen kan leiden tot het verlies van glans en in ernstige gevallen tot een grijze kleur. Deze verkleuring vlak onder de schil lijkt op de symptomen van koudeschade. De relatieve luchtvochtigheid tijdens transport en tijdens de rijping in de rijpkamer moet hoog zijn om uitdroging te voorkomen. Het gebruik van geperforeerde zakken helpt bij de vochthuishouding rondom de bananen.
Uitdroging van gele bananen kan leiden tot een hoger risico op bruinverkleuring van de schil bij naoogst handelingen.
-
Kneuzingen en verwondingen
Ruw omgaan met bananen kan gemakkelijk tot mechanische schade leiden aan de bananenschil. Dit geldt voor elke stap van de versketen. Schuren van bananen tegen elkaar kan gemakkelijk leiden tot schuurschade op de schil met bruine of zwarte verkleuringen. Het laten vallen van bananen kan leiden tot interne kneuzingen. Beurse plekken zijn meestal zacht met een verkleuring van het onderliggende vruchtvlees. -
Latexvlekken
Als bananentrossen van de bananenplant worden losgesneden, komt er latex uit de snijwond. Later in de versketen kan er nog steeds latex uit de wond komen. De latex leidt tot droge latexvlekken en kan zelfs latexverbranding (staining) geven op de bananenschil. Maatregelen tijdens de oogst en het wassen in het pakhuis kunnen vlekken voorkomen. Restanten van latexvlekken kunnen gevonden worden op bananen in het schap. -
Overrijp
Overrijp is het natuurlijke ontwikkelingsstadium dat volgt op het eet-rijp stadium. Sugar spots (bruine sproeten) verschijnen op de schil tijdens het laatste rijpingsstadium. Uiteindelijk zal de bananenschil bruin worden. Het vruchtvlees verliest zijn stevige textuur en wordt bruin en soms gelei-achtig. Overrijpheid treedt versneld op bij hoge temperaturen. Overrijpe bananen zijn of bij suboptimale condities bewaard, zoals te hoge temperatuur, of zijn simpelweg te lang bewaard. -
Voortijdige rijping
Voortijdige (te vroege) rijping kan het gevolg zijn van te ver gevorderd stadium bij de oogst, te hoge temperatuur of de aanwezigheid van ethyleen ergens in de versketen. De meest volgroeide bananen rijpen als eerste, waardoor er verschillen kunnen ontstaan in kleur binnen een partij bananen. Deze handen ('trossen') kunnen dan gaan rijpen tijdens lange afstand transport, ook kunnen ze sneller gaan rijpen na het gecontroleerde rijpingsproces in de rijpkamer. De aanwezigheid van enkele rotte bananen (die ethyleen produceren) kan voortijdige rijping in de hele doos tot gevolg hebben. -
Gespleten schil
Het splijten van de schil wordt veroorzaakt door rijping bij een te hoge temperatuur onder vochtige omstandigheden. Het kan plaatsvinden aan het eind van de versketen na de gecontroleerde rijping, als bananen nog steeds onder vochtige omstandigheden in de polyethyleen zakken zitten. Vroegtijdige rijping tijdens transport kan ook leiden tot gespleten schil. De open wond leidt tot vochtverlies en gevoeligheid voor schimmel en rot. -
Schimmel en rot
Infectie van wonden door de schimmel Anthracnose kan leiden tot grote donkerbruine tot zwarte lesies. Cigar-end rot (rot dat lijkt op het uiteinde van een gebrande sigaar) is rot aan het uiteinde van de banaan dat kan leiden tot droog vruchtvlees. Deze ziekte is te herkennen doordat het uiteinde van de banaan lijkt op het as-achtige einde van een gebrande sigaar. Kroonschimmel, kroonrot en steelrot worden veroorzaakt door schimmels op de snijwond van de kroon. In zijn algemeenheid kan de ontwikkeling van rot beperkt worden door voorzichtig om te gaan met de bananen om beschadigingen te voorkomen en ook door snel na de oogst te koelen.