De blauwe bessen-keten
Alle handelingen in de versketen hebben een grote invloed op de naoogst kwaliteit en houdbaarheid van de blauwe bessen in de keten. De oogst en de koudeketen moeten goed georganiseerd zijn om de verwachte bessenkwaliteit bij de consument te realiseren. Door geschikte naoogst condities te volgen, kan de kwaliteit van de blauwe bessen maximaal lang behouden blijven en kan de houdbaarheid verlengd worden. Verkeerde handelingen of condities resulteren in verlies van de blauwe bessen of in het classificeren van de bessen in een lagere kwaliteitsklasse. Elke stap in de keten is belangrijk voor succes verderop.
Ga voor hoge kwaliteit, bij elke stap in de keten
Blauwe bessen zijn een hoog gewaardeerd soort zachtfruit, dat in verschillende klimaatzones in de wereld geproduceerd wordt. Het zijn climacterische vruchten, maar de eetkwaliteit verbetert niet na de oogst. Bluawe bessen moeten dan ook geplukt worden als ze vrijwel volledig rijp zijn.
Snelle koelen na de oogst is een belangrijke naoogst strategie. Daarom moet het pakhuis zo dicht mogelijk bij de productievelden zijn. Naoogsthandelingen van de blauwe bessen omvatten beoordelen, sorteren en verpakken in consumentenverpakkingen of transportdozen (bulkverpakking). Verpakte bessen worden in reefer containers of gekoelde vrachtwagens geladen om de koudeketen te kunnen garanderen tijdens transport. Blauwe bessen die in bulkverpakking worden vervoerd, worden na aankomst omgepakt in consumentenverpakkingen in het pakhuis van de importeur. Dit biedt wat flexibiliteit in de versketen. Consumentenverpakkingen worden vanuit de distributiecentra vervoerd naar de supermarkten.
Een gesloten koudeketen is belangrijk om een hoge kwaliteit van de blauwe bessen te kunnen garanderen in de supermarkt.
Stappen in de blauwe bessenketen
-
Oogst
De naoogstketen start met het oogsten van de blauwe bessen. Aangezien de eetkwaliteit van blauwe bessen niet beter wordt na de oogst, moeten ze geplukt worden als ze vrijwel volledig rijp zijn. Voorzichtige pluk in het juiste rijpheidsstadium is essentieel voor goede kwaliteit later in de keten. Transport naar het pakhuis moet snel na de oogst volgen om de vruchten zo snel mogelijk af te koelen. Een snelle reductie van de producttemperatuur is een belangrijke factor voor lange houdbaarheid van de blauwe bessen. -
Pakhuis
In het algemeen is het aan te bevelen om alleen de strikt noodzakelijke handelingen uit te voeren met de bessen om zo het risico op mechanische schade te beperken. In het pakhuis vindt een groot aantal belangrijke stappen plaats, zoals sorteren, beoordelen, verpakken. Als onrijpe, overrijpe, te kleine, misvormde, of beschadigde bessen niet worden uitgesorteerd, levert dit problemen op verderop in de keten. Beoordelen helpt om een uniforme uitstraling te krijgen, wat belangrijk is voor het classificeren van het product en daarmee voor het verkrijgen van een goede prijs. -
CA-opslag en MA-verpakking
Blauwe bessen kunnen onder CA-condities (controlled atmosphere) worden opgeslagen om zo de houdbaarheid te verlengen tot maximaal 10-12 weken. Om dit te bereiken moeten zowel de vooroogst en oogstfactoren, het ras, de rijpheid, als de naoogst infrastructuur optimaal zijn. De beste condities zijn afhankelijk van de initiële kwaliteit en de lokale ervaring. Een veilige opslagconditie is 10% CO2 en 11% O2. Let op: bij CO2-niveaus hoger dan 12% kan een nare smaak ontwikkelen.
Als CA opslag niet geschikt is voor een specifieke keten, dan kan een MA-verpakking (modified atmosphere) worden overwogen. Dit soort consumentenverpakking zorgt voor een hoger CO2-gehalte en een lager O2-gehalte dan in normale lucht. Gecombineerd met een lagere temperatuur kan een MA-verpakking dezelfde prestatie leveren als CA-opslag. Maar let op, de koude keten moet behouden worden op de voorgeschreven temperatuur, aangezien MA-verpakkingen bij hogere temperaturen suboptimale condities genereren. En dat heeft een slechtere kwaliteit vna de blauwe bessen tot gevolg.
-
Transport en distributie
De verschillende productielocaties wereldwijd zorgen ervoor dat de versketen van blauwe bessen vaak lange afstandstransporten bevatten. Slechts een klein gedeelte van de overzeese blauwe bessen wordt met het vliegtuig ingevlogen; de meeste blauwe bessen worden met reefer containers vervoerd, vaak onder CA condities. Voor kortere afstanden, bijv. binnen Europa, worden blauwe bessen in gekoelde vrachtwagens vervoerd.
Onafhankelijk van hoe de bessen vervoerd worden, is het belangrijk om de producttemperatuur tijdens het transport onder de 2 °C te houden, zonder dat de koudeketen onderbroken wordt. Tijdens transport wordt temperatuur zorgvuldig in de gaten gehouden.
-
Retail
Blauwe bessen moeten er vers, aantrekkelijk en niet overrijp, beschadigd of rot uitzien. De blauwe bessen moeten in de supermarkt nog goed genoeg zijn om met acceptabele kwaliteit bij de consument thuis aan te komen. De kwaliteit van blauwe bessen hangt sterk af van de temperatuur. Het is belangrijk ze gekoeld te bewaren en verpakkingen met overrijpe, beschadigde of rotte bessen te verwijderen. Pas first-in, first-out bevoorrading toe tenzij de kwaliteit dat niet toelaat.